Wat zijn onze orgaanstelsels? In het voorgaande medisch verdiepende artikel over cellen en weefsels heb ik de start gemaakt om je kennis te laten maken met de vijf niveaus in het menselijk lichaam. Namelijk van cel naar weefsel, naar organen naar orgaanstelsels tot mens.

In mijn studieboek Anatomie en fysiologie wordt onderscheid gemaakt in 10 orgaanstelsels. Deze orgaanstelsels vervullen gezamenlijk alle taken van het lichaam.

Deze taken worden door tal van systemen uitgevoerd. Het lichaam streeft naar het constante van factoren (homeostase). Denk hierbij aan de balans in vochtgehalte, zuurgraad, temperatuur, zuurstofgehalte en de hoeveelheid afval- en voedingsstoffen. Dit ingenieuze systeem wordt homeostase genoemd. Het systeem beschermt het lichaam tegen extreme invloeden vanuit buiten. Daarom werken alle orgaanstelsels nauw samen, om de homeostase te bereiken.

Wat zijn de processen en rollen van de 10 orgaanstelsels?

Circulatiestelsel
Transport van zuurstof en andere stoffen, afvoer van afvalstoffen, afweer. Dit gebeurt met behulp van het bloedvaten-, en lymfevatenstelsel.

Spijsverteringsstelsel
Vertering van voedsel, het omzetten naar bouwstoffen en afvoeren van afvalstoffen.

Urinewegstelsel
Dit stelsel bestaat uit twee nieren en urinewegen. Het zorgt voor uitscheiding, regeling water- en mineralenbalans en zuurgraad (pH).

Ademhalingsstelsel
Bevat de luchtwegen (neus- en mondholte, keelholte, strottenhoofd, luchtpijp, bronchiën en longblaasjes) en zorgen voor gaswisseling. Onder gaswisseling wordt verstaan de opname van zuurstof uit de lucht via de longen en de huid en de afgifte van koolstofdioxide.

Huid
Dit staat voor begrenzing en omhulling. Het verzorgt de warmteregulatie, uitscheiding, indirecte aanmaak vitamine D, zuurstofopname en de waarneming.

Hormonale stelsel
Het hormonale stelsel is samen met het zenuwstelsel de regulerende stelsels. Gezamenlijk verzorgen zij de afstemming tussen de vegetatieve functies (= circulatie, spijsvertering, uitscheiding, ademhaling en begrenzing door de huid). We hebben meer dan 50 verschillende hormonen in ons lichaam. Het stelsel verzorgt de afgifte van hormonen of juist het afremmen van diverse processen zoals de spijsvertering, slaap-waak ritme en reactievermogen.

Zenuwstelsel
Dit stelsel heeft een coördinerende rol bij alle handelingen van weefsels tot organen. En vervult de coördinatie van contacten met de buitenwereld en psychische functies zoals bewustzijn, zelfbewustzijn, leren, herinneren, stemmingen, karakter.

Sensorische stelsel
Onze gespecialiseerde cellen (sensoren) ontvangen prikkels en zetten het om in impulsen. Waarbij de prikkel iets is wat veranderd in de omgeving van de sensor. Er wordt onderscheid gemaakt in de huid-, reuk-, smaak-, gezichts-, en gehoorzintuigen.

Motorische stelsel
Omvat de 206 botten, ongeveer 260 spieren en gewrichten. Die geven ons stevigheid en mogelijkheid tot beweging.

Voortplantingsstelsel
Het krijgen van nakomelingen.

Nieuwsgierig naar meer? Klik hier om verder lezen in verdiepende artikelen over studieonderwerpen, gerelateerd aan het menselijk lichaam.

Bron

Grégoire, L., Van Straten, A. (2014) Anatomie en fysiologie Amersfoort, Nederland: ThiemeMeulenhoff.