Wat is de functie van het hormoonstelsel?
We hebben meer dan 50 verschillende hormonen in ons lichaam en de functie van het hormoonstelsel is afstemming rondom de energiehuishouding, bloedsomloop, spijsvertering en ademhaling. Je kunt hormonen zien als een soort boodschappers die voornamelijk via het bloed vervoerd worden naar allerlei cellen en die cellen vertellen wat ze moeten doen. Als ze hun werk hebben gedaan en niet meer nodig zijn, dan worden ze in de darmen en lever afgebroken en afgevoerd.
De vier top hormonen uitgelicht
Insuline
Energie uit voeding komt via darmen in bloed terecht, waardoor glucoseniveau (alias bloedsuiker niveau) in je bloed stijgt.
Bij stijging van bloedsuikerspiegel krijgt de alvleesklier een seintje om het hormoon insuline aan te maken. Insuline brengt glucose naar de cellen. Door de insuline openen de cellen zich waardoor glucose opgenomen kan worden. Insuline kun je zien als de sleutel die nodig is om de deurtjes van de lichaamscellen te openen.
Bij overschot glucose volgt de opslag in spieren en levercellen. Met het voordeel dat het snel beschikbaar is. Als er daarná nog overschot is, wordt dit opgeslagen in vetcellen.
Bloedglucose spiegel stijgt door alle vormen van (verborgen) suikers.
Bloedglucose spiegel daalt door insuline. Dit is het enige hormoon dat de bloedglucosespiegel kan laten dalen en wordt daarom vaak ingezet.
Cortisol
Cortisol wordt voornamelijk aangemaakt in de bijnieren als het lichaam in actie moet komen. Ook de darmen en hersenen kunnen kleine hoeveelheden cortisol aanmaken. Cortisol is het hormoon dat je ’s morgens wakker maakt en je dag/nacht ritme bepaald.
Wat gebeurt er bij acute stress in je lichaam?
Acute stress –> de reserves glucose in je spieren- en levercellen worden aangesproken –>; de bloedsuikerspiegel stijgt –> insuline brengt deze glucose naar cellen –> cortisol zorgt voor energie om snel in actie te komen.
Gebruik je deze energie niet fysiek? Dan wordt deze boost van glucose niet gebruikt en daarna opgeslagen in vetcellen. Met als resultaat het aankomen door veel stress.
Cortisol wordt bestuurd door het reptielenbrein (Fight, Flight, Freeze) en is het overlevingsmechanisme die we als mens geprogrammeerd hebben. Wist je dat de hersenen van ons mensenbrein te traag voor dit soort noodsituaties?
Hoe kun je je cortisol alias stress level verlagen?
Oxytocine & serotonine
Bij aanraking wordt serotonine en oxytocine aangemaakt, wat zorgt voor een gevoel van ontspanning, welbehagen en innerlijke tevredenheid. Serotonine zorgt ook voor het dagritme, ontzetting onlust/depressieve gevoelens naar harmonieus gevoel. Oxytocine verbetert het leervermogen, verlaagt de bloeddruk, vermindert de productie van stresshormonen en zorgt voor een effectievere spijsvertering. Beide worden tijdens een integrale massage met name tijdens de ontspanningsfase, integratiefase en aan het einde van de massage door de contactvolle aanrakingen op de huid aangemaakt.
Wil je nog meer weten over de werking van hormonen en je brein? Kijk dan het mini college van Erik Scherder over Wat is stress en wat kunnen we er aan doen. Hij neemt je mee in de wereld van de hypothalamus, hippocampus, frontale lob en de hormonen CRH en ACTH.
Enig idee gekregen over de functie van hormoonstelsel en wil je je meer verdiepen? Klik hier om verder lezen in artikelen over studieonderwerpen, gerelateerd aan het menselijk lichaam.
Bronnen
Grégoire, L., Van Straten, A. (2014) Anatomie en fysiologie Amersfoort, Nederland: ThiemeMeulenhoff.
Dubbers, M. (2016). Het energieke vrouwen voedingskompas (2e ed.) Utrecht, Nederland: Kosmos Uitgevers.
Van Kessel, I., Pico, R. (2019). Reader Anatomie en Fysiologie (3e ed.) Arnhem, Nederland; Vonk Totaal Arnhem.